Rogier Vroeger was een koude douche iets om over te klagen, omdat het meestal kwam doordat het warm water ‘op was.’ Maar in 2022 is zo’n koude douche het ochtendritueel van veel wellness liefhebbers geworden.
Voor velen begon dat met de Nederlandse “Ice Man” Wim Hof, bekend door het beklimmen van besneeuwde bergtoppen in niets anders dan zijn zwemshort, en badend in badkuipen boordevol ijsblokken. Hof gelooft dat de gemiddelde mens gewoon niet wordt blootgesteld aan de extreme omgevingen die ons in staat zouden stellen ons aan te passen aan bepaalde niveaus van stress. Door een combinatie van ademhaling, meditatie en blootstelling aan koude, beweert hij dat we ons lichaam kunnen beschermen tegen ziekte, omgevingsstress en dagelijkse angsten. Voor Hof is het proces niets minder dan een spirituele reis.
Ijsbad
Maar Hof is niet de enige die pleit voor een koude douche. In zijn boek, The 4-Hour Body, legt influencer Tim Ferriss ook de voordelen uit om je dag op deze manier te beginnen, en neemt hij drie ijsbaden van 10 minuten per week. Volgens Ferriss zal een koude douche ’s ochtends je stofwisseling een boost geven en je humeur ook! Het idee is natuurlijk dat als je de dag begint met iets onaangenaams, welke verschrikkingen dat ook moge zijn, de rest daarna een makkie zal zijn.
Een overvloed aan wetenschappelijke studies bevestigen de ijzige beweringen. Een studie uit 2008 toonde aan dat koude douches als antidepressivum kunnen dienen. Ondertussen bleek uit een onderzoek uit 2014 dat het een hele reeks lichaamssystemen ten goede kan komen, van pijnbeheersing tot longziekten, astma, vermoeidheid, angst en meer.
Degenen met hartaandoeningen of met een genetisch risico op een beroerte doen er goed aan hun huisarts te raadplegen voordat ze de kou in duiken. Evenzo is het voor een zwangere af te raden partner de dag op deze manier te beginnen. Nu de onderzochte voordelen.
Als je er nog steeds niet van overtuigd bent dat koude douches de beste manier zijn om je dag te beginnen, kan dit overzicht van wetenschappelijk onderbouwde voordelen je van gedachten doen veranderen. En als dat niet het geval is, probeer het dan toch.
De kou kan helpen bij het bestrijden van langdurige depressies
Er is een verschil tussen je down voelen en depressief zijn. Maar aangezien een op de vier van ons in ons leven waarschijnlijk aan een of andere vorm van depressie lijdt, loont het om ruimdenkend te zijn als het gaat om behandelingen. Een studie uit 2014 voorspelde dat 2-3 minuten blootstelling aan koud water gedurende meerdere maanden “een overweldigende hoeveelheid elektrische impulsen van perifere zenuwuiteinden naar de hersenen zou sturen, wat zou kunnen resulteren in een antidepressivum effect.”
De theorie hier werkt door hetzelfde systeem te gebruiken dat ervoor zorgt dat we bevriezing krijgen. Als ons lichaam denkt dat we gevaar lopen, leidt het bloed van de ledematen naar de vitale gebieden: het hoofd en het hart. Door dit te doen, verhogen we de niveaus van adrenaline en endorfine in het bloed, wat helpt om een goed humeur te krijgen. Uit de studie bleek dat de therapie een ‘aanzienlijk pijnstillend effect had en het lijkt geen merkbare bijwerkingen te hebben.’
Afvallen door de kou
Moe van salades voor het ontbijt? Wim Hof is van mening dat blootstelling aan koud water de aanmaak van ‘bruine vetcellen’ in ons lichaam bevordert. In tegenstelling tot het ‘witte vet’ dat de meesten van ons met zich meedragen, houdt bruin vet ons historisch gezien warm en stimuleert het de stofwisseling. Maar we dragen er veel minder van mee dan vroeger toen we als jager-verzamelaars leefden.
Door onszelf bloot te stellen aan extreme omstandigheden, kunnen we ons lichaam dwingen zich aan te passen en dit heilzame bruine vet opnieuw te laten groeien. Eén studie toonde zelfs aan dat drie uur blootstelling aan kou 250 extra calorieën verbrandt door bruin vet te activeren, wat betekent dat slechts zes minuten per dag in de loop van een maand je zal helpen om gewicht te verminderen.
Kou gebruiken voor het herstel van je lijf
Vertraagde spierpijn is de vloek van het bestaan van de amateuratleet. Twee dagen na een zware sportschool sessie, of een andere intense vorm van sport, krijg je namelijk spierpijn. Gelukkig kan blootstelling aan koud water helpen de pijn veroorzakende ontsteking te verminderen die je na het sporten hebt gekregen.
Een studie onder 360 personen toonde aan dat blootstelling aan koud water inderdaad de ontsteking verminderde na fietsen en zwemmen. Het idee is dat de kou ervoor zorgt dat slagaders samentrekken, waardoor de hoeveelheid afval weefsel en zwelling die zich rond een gewonde plek kan opbouwen, wordt verminderd.
Je wordt minder snel ziek
Tien koud water zwemmers werden in de loop van een experiment gevolgd en de onderzoekers merkten een “aanpassing aan herhaalde oxidatieve stress” op. Dit strookt natuurlijk met de theorieën van Hof. Maar wat er feitelijk op genetisch niveau gebeurde, was een toename van de niveaus van het antioxidant glutathion bij de proefpersonen. Dit helpt op zijn beurt het proces van alle andere antioxidanten in het lichaam te reguleren, waardoor het risico op kanker, hartaandoeningen en andere genetische ziekten wordt verminderd. Het is dus redelijk om aan te nemen dat herhaalde koude douches een vergelijkbaar voordeel kunnen hebben!
